Читать книгу Choroby wirusowe w praktyce klinicznej - Группа авторов - Страница 52

Wirus wścieklizny (rabies virus, RABV, rodzina Rhabdoviridae, rodzaj Lyssavirus) prezentuje charakterystyczną morfologię („pocisk karabinowy”). W Europie naturalnym gospodarzem wirusa wścieklizny są różne gatunki drapieżników, przede wszystkim lisy, ale możliwe jest zakażenie wolno żyjących zwierząt niedrapieżnych (sarny, dziki), a także zwierząt domowych i gospodarskich (psy, koty, bydło). Ryzyko zakażenia ludzi od małych gryzoni (np. wiewiórki, myszy, szczury, świnki morskie i króliki) jest bardzo małe. Zakaźny wirus pojawia się w ślinie zakażonego zwierzęcia około tygodnia (maksymalnie 10 dni) przed wystąpieniem objawów. Główną drogą zakażenia człowieka jest pokąsanie przez zwierzę lub kontakt uszkodzonej skóry albo zdrowej błony śluzowej ze śliną zawierającą wirusy. Rzadkim, lecz bardzo groźnym zjawiskiem, jest przeniesienie wirusa wraz z przeszczepianymi narządami od zakażonego dawcy. W Ameryce Północnej i Australii największym problemem są obecnie lyssawirusy nietoperzy, od których człowiek może zakazić się także drogą wziewną. W krajach południowej Afryki stwierdzano także pojedyncze przypadki zakażeń powodowanych przez inne lyssawirusy, takie jak Lagos, Mokola i Duvenhage. Wirus wścieklizny jest silnie neurotropowy i wykazuje szczególne powinowactwo do istoty szarej mózgu; zakaża przede wszystkim neurony i powoduje ich lizę, udowodniono także możliwość zakażenia astrocytów. Wścieklizna poprzedzona jest najczęściej szeregiem nieswoistych objawów prodromalnych, takich jak ból, drętwienie, mrowienie lub świąd w okolicy ugryzienia. Pełnoobjawowa wścieklizna przybiera jedną z 2 form: gwałtowną (szałową) lub porażenną (cichą), które zawsze kończą się śmiercią (na świecie opisano tylko nieliczne przypadki przeżycia pacjentów z objawową wścieklizną dzięki zastosowaniu intensywnej terapii – tzw. protokołu Milwaukee lub Wisconsin).