Читать книгу Fizjologia żywienia - Группа авторов - Страница 38

Metabolizm (przemiana materii) to zespół przemian biochemicznych zachodzących w organizmie (reakcje rozpadu i syntezy związków chemicznych), dzięki którym możliwe jest przeżycie każdej jego komórki. Wszystkim procesom metabolicznym zachodzącym w komórkach towarzyszą przemiany energii. Procesy metaboliczne można podzielić na dwie grupy:

● procesy kataboliczne – procesy rozkładu różnych substratów o złożonej budowie (np. składników pokarmowych, materiałów zapasowych, składników organizmu) do produktów drobnocząsteczkowych (takich jak CO₂, H₂O, amoniak, mocznik, kwas moczowy), które są wydalane do środowiska głównie przez nerki i płuca; przebiegają z jednoczesnym wydzielaniem energii niezbędnej do przeprowadzenia procesów życiowych;

● procesy anaboliczne – procesy syntezy różnych związków złożonych (o charakterze strukturalnym, zapasowym, transportowym, enzymatycznym, regulacyjnym, informacyjnym) ze związków prostych; wymagają nakładu energii, zatem przebieg procesów anabolicznych (zużywających energię) jest możliwy dzięki równocześnie zachodzącym procesom katabolicznym (generującym tę energię).

Jednostką ilości energii uzyskiwanej z różnych substratów energetycznych lub wydatkowanej podczas procesów zachodzących w komórce jest kilokaloria (kcal). 1 kilokaloria to 1000 kalorii (1 kcal = 1000 cal). Ponadto stosuje się następujące współczynniki przeliczania energii wyrażonej w kilokaloriach na kilodżule i odwrotnie: 1 kilokaloria to 4,184 kilodżuli (1 kcal = 4,184 kJ), a 1 kilodżul to 0,24 kilokalorii (1 kJ = 0,24 kcal).