Читать книгу Tuiste in eie taal - J.C. Steyn - Страница 35

Hoewel die drie behandelde gevalle toon dat daar basies dieselfde elemente in taalbewegings voorkom, weet ons nie ontsettend baie oor taalverskuiwing en taalbehoud nie. Die gesaghebbende Joshua Fishman sê: “We cannot currently formulate applicable regularities in our area of inquiry.”[20]

Heinz Kloss het die pogings ondersoek wat aangewend is om Duits in die VSA te handhaaf, maar vasgestel hoe dubbelsinnig party faktore is. Verdrukking lei soms tot verset en die wil om ’n taal te behou, maar partykeer tot ’n algehele ineenstorting van alle doelbewuste pogings. (’n Voorbeeld van laasgenoemde is die mislukking van die pogings om Duits te handhaaf as gevolg van amptelike en nie-amptelike optrede tussen 1917 en 1923.)

Al is enige beskouing oor taalhandhawing en taalbewegings onvolledig, is daar darem ’n paar dinge wat ’n mens daaroor kan sê. Vooraf ’n terminologiese kwessie.

“Taalhandhawing” het in Afrikaans ongelukkig ’n negatiewe konnotasie gekry. Tog is dit ’n goeie ekwivalent vir die Amerikaanse “language maintenance” en daarom word dit hier ook gebruik. Dis nie heeltemal duidelik of daar ’n verskil is tussen “taalhandhawing” en “taalbeweging” nie. Taalhandhawingspogings is miskien beperkter in omvang. Taalbewegings soos die Vlaamse kan oor dekades strek en ’n volgehoue politieke, ekonomiese en kulturele beplanning en aanmoediging van taalgetrouheid vereis.