Читать книгу Bizancjum ok. 500-1024 - Группа авторов - Страница 28

Dla anglojęzycznych czytelników dostępne są – lub wkrótce będą – również inne wielkie prezentacje cesarskich czynów autorstwa członków dworu, na przykład Żywot Bazylego, bardzo osobiste przedstawienie przez Annę Komnenę jej ojca Aleksego I (Aleksjada) oraz sporządzony przez wielkiego logotetę Jerzego Akropolitesa opis wydarzeń od upadku Aleksego III w 1203 roku do przywrócenia Konstantynopolowi statusu Imperium Rzymskiego przez Michała VIII Paleologa w 1261 roku267. Anna kontynuowała jednak pracę również po opuszczeniu kręgów dworskich, Niketas Choniates poprawił swoją historię wkrótce po upadku Konstantynopola i w istocie główne prace historyczne często powstawały na obrzeżach życia dworskiego, a ich autorami byli pisarze znajdujący się niegdyś w centrum lub zajmujący nisze administracyjne, prawnicze bądź kościelne, nie zaś najwyższe stanowiska. Pewien dystans do najwyższych szczebli hierarchii ułatwiał tworzenie rzetelnych, mniej lub bardziej wyraźnie przychylnych prezentacji czynów aktualnie urzędujących cesarzy lub rządów panującej dynastii.

Na ogół dotyczy to takich historyków jak Prokopiusz z Cezarei, Agatiasz Scholastyk i Teofilakt Symokatta, czyli piszących w czasach Justyniana I Wielkiego i za czasów jego następców, ale także tych tworzących w okresie, kiedy losy cesarstwa znów były opowiadane w stylu przypominającym historyków klasycznych – chodzi na przykład o Leona Diakona i Jana Kinnamosa. Istnieją angielskie przekłady ich dzieł268. W połączeniu z tłumaczeniami historii Kościoła i prac nazywanych zwykle kronikami, które mają różne priorytety i ukazują odmienne perspektywy – na przykład Kronika paschalna i prace Jana Malalasa, Ewagriusza Scholastyka, Teofanesa Wyznawcy, patriarchy Nikeforosa I (806–815) i Jana Skylitzesa – otrzymujemy ciągłe ujęcie historii wczesnego i środkowego cesarstwa w przekładzie na język angielski269.