Читать книгу Antykruchość Jak żyć w świecie, którego nie rozumiemy - Nassim Nicholas Taleb - Страница 42

Przedstawiciele nauk społecznych używają pojęcia równowagi, opisując zbilansowany układ przeciwnych sił, na przykład podaży i popytu, dzięki któremu niewielkie zakłócenia albo odchylenia w jednym kierunku, tak jak w przypadku wahadła, wyrównuje korekta w przeciwnym kierunku, która przywraca stabilność. Krótko mówiąc, taką równowagę uważa się za cel gospodarki.

Jeśli przyjrzymy się dokładniej temu, do czego zachęcają nas przedstawiciele nauk społecznych, odkryjemy, że ów cel może się równać śmierci. Teoretyk złożoności Stuart Kauffman używa koncepcji równowagi, żeby oddzielić od siebie dwa światy, przedstawione w tabeli 2. W przypadku nieorganicznych, niezłożonych obiektów, na przykład przedmiotu na stole, równowaga (tradycyjnie definiowana) zachodzi w stanie inercji. Zatem w przypadku czegoś organicznego równowaga (w tym znaczeniu) zachodzi tylko po śmierci. Przeanalizujmy przykład podany przez Kauffmana: w waszej wannie tworzy się wir. Sytuacja tego rodzaju jest trwale daleka od stanu równowagi — wygląda na to, że organizmy i systemy dynamiczne istnieją właśnie w takim stanie. Dla nich stan normalności wymaga pewnego stopnia zmienności, losowości, nieustannej wymiany informacji i stresu, co wyjaśnia, dlaczego szkodzi im brak zmienności12.