Читать книгу Transmisja kultury w rodzinie i w szkole - Joanna Bielecka-Prus - Страница 25

Początkowo Bernstein (1971) próbował opisać różnice klasowe w procesach poznawczych, będące rezultatem odmiennych wzorów socjalizacyjnych w rodzinie dziecka. Zakładał istnienie związków między myśleniem a mówieniem i twierdził, że im bardziej skomplikowana jest składnia komunikatu, tym bardziej stymuluje ona rozwój umysłowy dziecka i wpływa na kształtowanie się pewnej matrycy poznawczej. Ta z kolei umożliwia ujmowanie obiektów w ich wzajemnych relacjach, otwierając jednocześnie drogę do tworzenia bardziej złożonych konceptualnie powiązań. Ponieważ dziecko we wczesnym wieku staje się wrażliwe na formę użycia wyrażeń językowych, język, który pozwala na wyrażanie sądów i uczuć w sposób osobisty i zindywidualizowany Bernstein nazwał językiem formalnym. W przypadku dziecka z rodziny robotniczej, którego kompetencja komunikacyjna kształtowana jest przez komunikaty o prostej strukturze, zakres możliwych powiązań między obiektami jest znacznie bardziej ograniczony. Język, który zawiera stosunkowo dużą liczbę rozkazów, krótkich zdań i którego stopień ogólności jest niski, został przez Bernsteina nazwany językiem publicznym.

Omówiona koncepcja wymagała w wielu punktach dokładniejszego opracowania. Bernstein nie wyjaśnił w sposób wyczerpujący związku między stylem poznawczym a językiem; nie wiadomo także, co rozumiał pod pojęciami „treść” i „struktura” obiektu (jak można je rozdzielić?), nie określił, jakie realizacje językowe im odpowiadają. Brak również głębszego omówienia powiązań między wzorami socjalizacji i przyjętymi w rodzinie wzorami komunikacji. Prawdopodobnie Bernstein również dostrzegał słabe punkty koncepcji, bowiem w dalszych pracach odszedł on od psychologicznej charakterystyki stylów poznawczych i skupił się na konstruowaniu indeksów charakterystycznych cech klasowych wariantów językowych.