Читать книгу Wolność emocjonalna - Judith Orloff - Страница 184

Gniew definiuję jako silne poczucie niezadowolenia i antagonizmu, które pojawia się, kiedy nie zostaje zaspokojona nasza potrzeba lub kiedy nie zostaje spełnione nasze oczekiwanie. Co najczęściej wywołuje w nas gniew? Niesprawiedliwe, manipulacyjne lub stanowiące wyraz braku szacunku zachowanie, szczególnie jeśli jest zamierzone. Do tych czynników dołączyć należy: poczucie braku uznania, poczucie zagrożenia oraz naruszanie naszych granic emocjonalnych lub fizycznych. Prowadzone badania dowodzą, że pary najczęściej kłócą się o sprawy związane z seksem, pieniędzmi, dziećmi oraz codziennymi obowiązkami. Mnie osobiście największą złością napawa sytuacja, w której ktoś zachowuje się tak, jakby sądził, że może dyktować mi, co mam robić lub co powinnam czuć. Ze względu na mój charakter takie próby nigdy nie kończą się dobrze. Mamo, rozumiesz, o czym mówię?

Gniew może brać swój początek z wielu różnych sytuacji, nawet zupełnie codziennych: twoje nastoletnie dziecko znów ma bałagan w pokoju albo współpracownik, z którym dzielisz biuro, nie potrafi mówić ściszonym głosem. Można wskazać poważniejsze czynniki wywołujące gniew, jak choćby romans małżonka czy fakt utraty pracy na rzecz przyjaciela. Gniew może być również wynikać z pobudek niemających charakteru osobistego, takich jak rasizm czy zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Możesz być wściekły na Boga za wszystko, co w twoim odczuciu jest niesprawiedliwe: począwszy od wojen, poprzez nie najlepsze zdrowie, aż po poczucie osamotnienia. W zależności od okoliczności gniew może przybierać najróżniejsze formy: od lekkiego poirytowania aż po wściekłość, która może skłonić człowieka nawet do zabójstwa.

Żyjemy w XXI wieku i nasze życie jest do tego stopnia przepełnione gniewem, że zaczęliśmy klasyfikować różne jego postacie – mamy agresję drogową, lotniczą, zawodową, komórkową, a także sklepową. Pewnego razu stojąc w kolejce w moim supermarkecie, zobaczyłam kobietę, która postanowiła okazać swoją wściekłość innemu klientowi, naruszającemu zasady kolejki do kasy ekspresowej. Kobieta spryskała go od góry do dołu bitą śmietaną. Wiele osób tłumi w sobie takie ilości gniewu, że nawet najmniejsza prowokacja może doprowadzić je do wybuchu. Takie osoby częściej krzyczą na kelnera, gdy ten przyniesie im letnią zupę, oraz na partnera, gdy ten zostawi brudne pranie na podłodze. Czasami skutki takich wybuchów okazują się tragiczne. Weźmy na przykład mężczyznę, który podczas treningu zabił trenera drużyny hokejowej swojego syna, gdyż nie zgadzał się z tym, w jaki sposób ten prowadził drużynę. Taka niekontrolowana wściekłość może przynosić koszmarne konsekwencje fizyczne i emocjonalne.

Siódma przemiana obejmuje metody umożliwiające skuteczną walkę z gniewem uzasadnionym oraz tym mniej racjonalnym, a także modele zachowań przydatne w sytuacji, kiedy ktoś jest na nas wściekły. Najlepiej zacząć od szczerej oceny znaczenia tego uczucia w swoim życiu. Jest to bardzo ważny krok, ponieważ nie da się w nieskończoność tłamsić gniewu bez ponoszenia przykrych konsekwencji. Gniew może przybierać różne oblicza. Tłamszony w sobie może przerodzić się w depresję lub inne przykre uczucia, a także wywoływać dolegliwości fizyczne o podłożu nerwowym, takie jak refluks żołądkowo-przełykowy, wysypki czy biegunka. Złość może się manifestować w postaci nieświadomej biernej agresji, czyli poniżania innych, emocjonalnego zamykania się w sobie, złośliwych zachowań i plotkowania. Możesz nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że twój gniew nie jest odpowiednio zagospodarowany, i ostro krytykować innych lub wściekać się na nich. Takie działanie z pewnością nie przysporzy ci przyjaciół. Jeśli chcesz uniknąć takiego losu, rozwiąż quiz i ustal, jaką rolę odgrywa w twoim życiu uczucie gniewu.