Читать книгу Wolność emocjonalna - Judith Orloff - Страница 191

Jeśli zdarzyło ci się wyrazić gniew w sposób niekonstruktywny, zawsze możesz przeprosić i spróbować to drugiej osobie wynagrodzić. W szczególności możesz zmienić swoje zachowanie lub podjąć działania na rzecz odwrócenia lub zminimalizowania skutków wyrządzonej krzywdy. Niełatwo jest zapomnieć o dumie i stłumić w sobie potrzebę posiadania racji, podobnie jak nie jest łatwo przyznać się do popełnionego błędu lub braku wrażliwości. Ale jest to akt szczerej pokory, który z pewnością zostanie doceniony. Jak już wspominałam, gniew to nie tylko gwałtowne wybuchy – gniew można stopniować. Gniew może przybrać formę złośliwości, apodyktyczności, osądzania lub zachowań protekcjonalnych. Osobiście mam skłonności do oddzielania odczuwanego gniewu od jego źródła – wytykam wtedy błahe i zupełnie niezwiązane z głównym problemem kwestie, które irytują mnie w innych ludziach: przyjaciel za ostro hamuje w ruchu ulicznym, a pani, która sprząta u mnie w domu, nie wyciera kurzu za doniczką. Kiedy przyłapuję się na zachowaniu, które ma mnie odciągać od rozmowy o problemie z właściwą osobą, przepraszam w następujących słowach: „Przepraszam, jeśli byłam zbyt krytyczna lub zraniłam twoje uczucia. Wybacz mi, proszę”. Staram się zajrzeć w głąb siebie i ustalić prawdziwą przyczynę mojego gniewu – zazwyczaj ma ona związek z jakimś większym rozczarowaniem. W każdym razie próbuję porzucić postawę czepiania się wszystkich i o wszystko. Bez względu na to, w jaki sposób wyrazisz swój gniew, postaraj się jak najszybciej naprawić wyrządzone szkody. Większość przeprosin zamyka się w kilku uprzejmych słowach, choć czasami trzeba odbyć w tym celu dłuższą rozmowę. Wypowiedzenie przez telefon słowo „przepraszam” pomoże ci oczyścić atmosferę, a tym samym zapobiec gromadzeniu się zadr i uraz. Nie chodzi o to, by przedstawić jakąś błahą wymówkę, ale by przyznać się do błędu. Co więcej, czasami potrzebne jest konkretne zadośćuczynienie. Możesz zapytać drugą osobę: „Co mogę zrobić, aby ci to wynagrodzić?”. Możesz ustalić na przykład harmonogram ratalnej spłaty długu lub zaprzeczyć krzywdzącej plotce, której jesteś źródłem. W przypadku wielu różnych przewin emocjonalnych najlepszym sposobem naprawienia wyrządzonych krzywd są przeprosiny, wysłuchanie drugiej osoby oraz przyznanie się do bólu, jaki się jej wyrządziło. Oczywiście później należy też unikać wszelkich zachowań, które mogłyby wyrządzić jej krzywdę.