Читать книгу Tajemnice walizki generała Sierowa - Iwan Sierow - Страница 49

Około godziny 3 nad ranem zadzwoniono od ludowego komisarza z poleceniem, bym leciał do Stalingradu, ponieważ sytuacja tam się pogarsza, a Abakumow, który ma pilnować spraw, panikuje i prosi o możliwość powrotu do Moskwy. Rankiem pożegnałem się więc z rodziną i wyleciałem.

Sytuację zastałem naprawdę ciężką. Niemcy zaczęli bombardowanie miasta. Ludność chodzi ponura, przeklina hitlerowców, ale paniki czy zamieszek brak. Nastrój w mieście poważny116.

Po powrocie wieczorem do hotelu, w którym się zatrzymałem, zobaczyłem wypalone po bombardowaniu ruiny. Moja walizka z rzeczami osobistymi zaginęła.

Muszę powiedzieć, że w ciągu tego roku wojny miałem niesamowite szczęście. Gdzie bym się nie zatrzymał, po moim wyjeździe obowiązkowo albo tę kwaterę zbombardują, albo pocisk w nią trafi. Widać urodziłem się pod szczęśliwą gwiazdą. Ale nie ma co się cieszyć za wcześnie – wojna dopiero się zaczęła.

Wieczorem pojechałem do Kałacza, jak mawiają miejscowi, „na Zakole Dońskie”.

Zapomniałem wspomnieć, że byłem w sztabie frontu, spotkałem się z Chruszczowem, członkiem Rady Wojennej Frontu Stalingradzkiego, i przekazałem mu list od Niny Pietrownej117. Chruszczow też ma „szczęście” – rzucają go na najtrudniejsze fronty. Przedtem był na kierunku charkowskim, u Timoszenki.

Po drodze do Kałacza, jakieś 30 kilometrów od Stalingradu, widziałem, jak Niemcy bombardują stację kolejową. Zbiorniki płoną, samoloty latają nisko, wyzywająco bezkarnie.

Jadę dalej – napotykam grupy czerwonoarmistów w bluzach i kalesonach, ale z bronią. Na piersi odznaki gwardyjskie. Zatrzymałem oficera, spytałem o numer jednostki i co się stało.

Okazało się, że była to Moskiewska Dywizja Gwardyjska przysłana do obrony Stalingradu. Na Zakolu Dońskim Niemcy przeszli do ataku i jednostki sowieckie rozpoczęły odwrót. Kiedy doszły do rzeki, zaczęły przeprawiać się wpław. Wielu pozdejmowało buty i spodnie, zostawiając je na tamtym brzegu.

Krótko mówiąc: i tragedia, i komedia. Cieszy jednak, że czerwonoarmiści nie upadają na duchu – wiedzą, że idą do Stalingradu na przeformowanie. Broni nie porzucili.

W jednej z wiosek odnalazłem sztab 4. Armii Pancernej i byłego dowódcę kawalerii, generała majora Kruczenina*118, który bronił Zakola Donu.

Wszedłem, przywitałem się i mówię: „To co? Nawojowaliście się?”. Kruczenin zbladł. Dotarło do mnie, że jestem w mundurze NKWD z czterema rombami na kołnierzu – biedaczysko sądził, że zamierzam go aresztować.

Uspokoiłem go i pytam, dlaczego wycofali się z Zakola. „Towarzyszu Sierow – powiada – nasza armia tylko z nazwy jest pancerna, czołgi jeszcze nie dotarły. Mamy zaledwie siedem maszyn. Niemiec poprzedniego dnia w kilku miejscach przeprowadził zwiad bojowy i to wykrył. Przeszedł do natarcia przy wsparciu własnych czołgów i lotnictwa. Musieliśmy się wycofać”.

Poradziłem, by szybciej zbierał wycofujące się oddziały i organizował je dla dalszych walk.

W drodze powrotnej do Stalingradu pojedyncze niemieckie samoloty polowały na nas lotem koszącym, ale nic nie mogły poradzić – ani jednego draśnięcia. Mieliśmy szczęście.

Dwa razy wskakiwałem do rowu, a w szczerym polu uciekałem od samochodu. Wojskowy wóz przed nami posiekało kulami, szofera raniono.

Po przyjeździe do Stalingradu wezwałem dowódcę dywizji NKWD, pułkownika Sarajewa, oraz szefa UNKWD, Woronina. Przed 20 laty razem z Sarajewem chodziłem do szkoły II stopnia w Kadnikowie.

Wytłumaczyłem, co należy czynić, gdzie wystawić posterunki dla zatrzymywania żołnierzy wycofujących się z frontu w sposób niezorganizowany i gdzie należy zorganizować obronę na podejściach do miasta. O wykonaniu mają zameldować Radzie Wojennej. Dywizja ma trwać na zajmowanej rubieży.

Jak mi potem meldowano, Sarajew trzymał się dzielnie i otrzymał wysokie odznaczenie za swoje zasługi bojowe119.