Читать книгу Versamelde poësie - D.J. Opperman - Страница 51

Onrustig het hy in sy stroois ontwaak

die nag, ’n waterkring was om die maan,

en met ’n vrees vir die groot magte

wat om hom ledig lê, het hy die stat

gewek en tot ’n offerdans gebied . . .

teen die lug het veer-dun wolke stil gehang

bokant die weemoed van die harde stemme.

Toe steek hy van sy swart-bont bulle dood,

en almal het geluister hoe ’n gees

aan hom verskyn het van Senzangakona

wat ontevrede word omdat die mans

die toorn van die ander wêreld wek –

want alle rus is swakheid en verraad

wat skuil in die verlange na die vrou –

ontevrede met die Amazoeloe

wat die stam se graan op siek en oud vermors,

en bang is vir die verste grense . . .

Knopkieries smak op grys ringkoppe.

En langs oop valleie het die buffel

deur groot stiltes dae lank verby

die swart geraamtes van latwerk gejaag,

verby opslag-pampoene en -patats,

waar bredie weeldrig in die beeskraal groei

en lui die duisendpoot en skerpioen

tussen potskerwe en hol skedels kruip.

Weg van Bulawayo met die leërs

het sy argwaan en sy jaloesie gegroei

teen mans wat in die koningstat moes bly,

tot hy vrywilligers gevra het

uit die kraal om saam met hom die ligging

en die grootte van ’n aanleg vas te stel,

maar onverwags beveel het in die veld:

“Wie tuis wil bly as ek vertrek, moet sterf !”

En Nandi wat sy meide moes oppas,

Nandi wat swanger vrouens snags laat vlug,

wat altyd pleit vir die veroordeelde,

sy wil versag, ’n week plek in hom is,

met die kort steel van sy assegaai geslaan.

Van die ongeduld en agterdog

as groepies mans gedemp of eenkant praat,

het hy na ruimtes van die jagveld

soms gevlug met sy keurbende, maar snags

herinner hy hom duideliker die fees

toe hy deur een gesteek is in die arm –

van Zwide? sy eie mense altemit? –

besef hoe alles om hom oud word,

Nandi en die wit bul van sy kudde;

dan groei sy vrees opnuut: geen kind sal ooit . . .

. . . weer sien hy die oopgevlekte meid

toe hy hom wou oortuig hoedat ’n kind

tussen die heupe van sy moeder lê,

die poeltjie water agter klip . . . geen kind

die eenheid van sy nasie breek. Hy moet

die vegter bly teen stamme op die aarde,

vir gees na gees tot by Unkulunkulu

wat die sterre en die riet geskape het

en uit die riet die mens; Sy taak voltooi,

eenkant gaan woon, geslote en alleen.