Читать книгу Badania jako podstawa projektowania user experience - Iga Mościchowska - Страница 23

Prowadzenie sesji badawczych z dziećmi i młodzieżą również jest odmienne od tego z dorosłymi. Wymaga dużego doświadczenia, ale przede wszystkim dobrego radzenia sobie z dynamicznie zmieniającą się sytuacją badawczą. W tym wypadku sprawdzi się nie tylko perfekcyjna znajomość narzędzia badawczego, lecz przede wszystkim umiejętność wychwytywania nastrojów małych respondentów i odpowiednie reagowanie. W czasie badań z dziećmi niezwykle ważne są następujące elementy:

1. Nakreślenie sytuacji i prezentacja laboratorium – zarówno przy rekrutacji, jak i przed samym testem warto wytłumaczyć rodzicowi cel i zasady spotkania oraz pokazać laboratorium. Uspokoi to nie tylko rodzica, lecz także dziecko.

2. Kontakt z rodzicem i dzieckiem – krótka rozmowa z rodzicem o przysłowiowej pogodzie pokaże dziecku, że jesteśmy w oczach jego rodziciela godni zaufania. Nawiązanie kontaktu z dzieciakiem ułatwi z kolei luźna pogawędka o jego ulubionej grze, bajce czy przedmiocie w szkole.

3. Panowanie nad badaniem – pilnowanie celu spotkania jest ważne zarówno w czasie badań indywidualnych, jak i grupowych. Na początku warto zatem w kilku prostych słowach wytłumaczyć cel badania i ustalić podstawowe reguły spotkania. Jeśli dzieci złamią którąś z ustalonych reguł, należy im o tym powiedzieć. Wprowadzenie zbyt luźnej atmosfery czy żartów może rozproszyć uwagę dzieci i skłonić do psot.

4. Prosty język – dzieci mają bardzo zróżnicowane umiejętności językowe, dlatego też należy używać jak najbardziej zrozumiałego słownictwa.

5. Unikanie przemęczania – spotkanie badawcze powinno trwać maksymalnie jedną godzinę, w przypadku młodszych dzieci nawet krócej. W razie konieczności przeprowadzenia dłuższych badań można podzielić je na tury, oddzielone od siebie co najmniej 20-minutową przerwą.

6. Pomoc moderatora – dzieci w roli respondentów wymagają o wiele większej atencji niż dorośli. Ich działania muszą być poddane wnikliwej obserwacji. Jeśli widać, iż dziecko jest zagubione, zniechęcone czy zmęczone lub odwrotnie – nadpobudliwe, to warto zmodyfikować przebieg badania – zrobić przerwę czy udzielić pomocy. Niepowodzenia w trakcie testów użyteczności mogą zniechęcić dziecko do udziału w nim, dlatego należy być bardziej elastycznym w udzielaniu pomocy niż w przypadku testów z dorosłymi. Taka pomoc jest też bardziej naturalna, bo w sytuacji domowej udziela jej zwykle albo starsze rodzeństwo, albo rodzic.

7. Dodatkowe pytania – w trakcie moderowania badań warto zadawać sporo pytań – dzięki temu można np. odkryć, że nieletni respondent zupełnie opacznie zrozumiał zadanie. Jednak nagabywanie na siłę może doprowadzić do tego, że dziecko całkowicie zamknie się w sobie. Trzeba więc dostosować taktykę moderacji do danego uczestnika.

8. Parafrazowanie – dzieci bardzo często enigmatycznie nakreślają sytuację czy odpowiadają na pytania. Warto zatem parafrazować, aby upewnić się, że intencje małego respondenta zostały dobrze zrozumiane.

9. Pomiar satysfakcji – mali respondenci nie wypełnią kwestionariusza ze skalą Likerta, a określanie przez młodsze dzieci, czy dany element im się podobał, może być mało wiarygodne. W przypadku oceny satysfakcji dobrze sprawdzi się element projekcyjny, jakim jest np. określanie zadowolenia dziecka poprzez wybór jednej z buziek – uśmiechniętej, neutralnej lub smutnej. Niezbędna jest również obserwacja zachowań niewerbalnych takich jak uśmiech, śmiech, wiercenie się czy ziewanie. Będą one najbardziej wiarygodnymi miarami zaangażowania i satysfakcji.

10. Bonusowe informacje od rodzica – nawet zwykły telefon do rodzica dzień po badaniu może stać się bogatym źródłem dodatkowych informacji o potrzebach czy wrażeniach dziecka. Można również dopytać o niejasne kwestie, które wyniknęły w czasie spotkania. Szczególnie ważne okaże się to w przypadku dzieci nieśmiałych, z którymi trudniej było nawiązać kontakt w trakcie samego badania.

Ilustracja 9

Przykładowe buźki do ewaluacji satysfakcji dzieci

W czasie prowadzenia badań z dziećmi należy zawsze pamiętać o tym, że cokolwiek się wydarzy (a może wydarzyć się w zasadzie wszystko), poczucie bezpieczeństwa i akceptacji działań dziecka jest najważniejsze. A to, co najtrudniejsze (i najciekawsze) w badaniach z dziećmi, to ich nieprzewidywalność.