Читать книгу Badania jako podstawa projektowania user experience - Iga Mościchowska - Страница 43

Moderator, czyli osoba prowadząca spotkanie, pilnuje porządku i nakierowuje rozmowę na właściwe tory. Powinna to być osoba neutralna, wzbudzająca zaufanie, ale także potrafiąca skłonić innych ludzi do posłuszeństwa, jeśli to oczywiście konieczne. Rolę odgrywa tu zarówno zachowanie i sposób bycia, jak i aparycja. Warto zwrócić uwagę chociażby na ubiór moderatora – błędem byłoby przeprowadzenie wywiadów z gimnazjalistami przez szpakowatego mężczyznę w garniturze. Podobieństwo do nauczyciela automatycznie zblokuje uczestników spotkania. I odwrotnie, nieformalny ubiór moderatora w sformalizowanej grupie respondentów, np. nauczycieli, może skutkować brakiem poważania i niechęcią do aktywnego udziału w nieprofesjonalnym spotkaniu. Generalnie należy przyjąć zasadę, że homogeniczność grupy dotyczy także moderatora, który powinien się wpasować w etykietę panującą w danym kręgu społecznym.

Moderacja to oczywiście coś znacznie trudniejszego niż dobór odpowiedniego ubioru. Jak w przypadku innych badań jakościowych, wymaga jasności umysłu i stałego skupienia, aktywnego słuchania i umiejętności adaptacji. Z jednej strony moderator musi pilnować realizacji całego scenariusza (czasem przerywając rozmowy nie na temat), z drugiej – zachęcać uczestników do udziału i pogłębiać pojawiające się wątki, aby wyjaśnić niejasności lub odkryć nowe informacje. Praca moderatora jest dość wymagająca, dlatego nigdy nie powinien on pełnić jednocześnie roli obserwatora.

DOBRA PRAKTYKA

Nie planuj więcej niż 3 fokusy dziennie dla moderatora, aby zachował niezbędną świeżość umysłu. Zadbaj także o odpowiednio długie przerwy (min. półgodzinne), aby moderator zdążył zregenerować swoje siły, a reszta zespołu zdążyła przygotować salę na kolejną grupę.

Na moderatora czeka wiele zagrożeń, które wynikają z różnych mechanizmów dynamiki grupy i do których warto się przygotować.

Dominacja jednostki alfa

Zdarza się, że w badaniu bierze udział osoba o wyjątkowo silnym i dominującym charakterze. Objawia się to nadmiernym zabieraniem głosu, bez zachęty moderatora, a także narzucaniem swojego zdania innym. To wcale nie muszą być osoby niegrzeczne, a raczej przyzwyczajone do tego, że są słuchane. W ekstremalnych przypadkach może zajść potrzeba wyproszenia takiej osoby ze spotkania, jednak zazwyczaj wystarczy delikatne przerywanie wypowiedzi: „dziękuję, poznajmy teraz zdanie innych”, „czy ktoś chciałby się podzielić innym spojrzeniem w tej sprawie?”. W takiej sytuacji dobrze sprawdzi się też zadawanie pytań bezpośrednio do konkretnych osób, tak aby jednostka alfa nie czuła się zawsze w obowiązku udzielania odpowiedzi.