Читать книгу Сайланма әсәрләр / Избранное - Сажида Сулейманова - Страница 22

Сынау бара кичке техникумда.

Ямьле җәйнең эссе бер көне.

Фикерләрдән әллә бүлмә кысан,

әллә һава шулай бөркүме?

Башын тотып, егет уйга чумган:

тарих куйган җитди сораулар.

Берәүләргә шактый җиңел сыман

тәүлек буе җирне бораулау.

Кемнәр борау, кемнәр сорау белән

эзли, таба,

      тагын эзләнә.

Сынау бара.

      Кеше үз гомерен

салып үлчи тарих-бизмәнгә.

Җавап бирә Гайсин.

           Йөзе йончу.

Йокламаган төнге йокысын.

Кем юраган аңа, чәч агарткач,

сабый кебек сабак укыйсын!

Идел буендагы канлы сугыш…

Белми икән моны кем генә.

«Фактларга тарих шундый бай ул,

сөйләр өчен булсын тел генә», –

дия иде безнең бер студент.

Тел тегермән түгел Гайсинда.

Йөрәгеннән гүя суырып ала

сүзләренең бүген барсын да.

Идел буендагы канлы сугыш…

Тезми Гайсин дата, саннарны.

Бармаклары курок тоткан килеш,

ә уң күзе

      дошманына төбәлеп калганын

бүген күрдем.

Ә мин сынау алам.

           Тормыш,

хаклык монда бармы соң?

Егерме ел элек егет үткән

бу сынауның утлы, канлысын.

Вуз ишеген миңа ачып биргән,

Берлиннарның ватып капкасын.

Кайгысыннан кара янып-көеп,

җире көткән.

      Белгән кайтасын.

Көтеп алган ятим, ишле гаилә,

ачык яраларын ямарга.

Вакыт яңа тигән,

           өзелеп калган

фән җепләрен җыеп ялгарга.

Кылган эше аны алып чыгар

сынау түгел, сират күпердән!

Сөйли Гайсин.

           Үткән-күргәннәрне

тарих битләренә күчергән.

Кылыч чыңы сугыш уены сыман

ишетелә безнең елларда.

Ә бит туры килде

           бензин салган

шешә тотып яуга чыгарга.

Дошман утларыннан шешә шартлый,

ялкын ала солдат гәүдәсен…

Чыра кебек чыртлап янып бетсәң –

шундамыни яшәү мәгънәсе?

Ярсып-ярсып, солдат алга ыргый,

ядрә эри шушы ялкыннан!

Идел кайнап тора.

           Җирдә корым кала

улап сүнгән дошман танкыннан.

Бәхетне шул тәлинкәгә салып

китермиләр бәйрәм кичендә.

Утлы сынау булды

           иле белән

бер үк утта янган кешегә.

Ә мин сынау алам.

           Гаеп итмә,

окопларда бергә ятмадым.

«Без җиңәрбез!» –

           Моның ни хакына

үтәлгәнен соңрак аңладым.

Купшы сүзләр…

           Күптән күңелем кайтты.

Укытучы өчен эш – яну.

Бәхәсләргә, көрәшләргә атты

бөек эшкә чиксез ышану.

Тик янмаска коры чыра булып,

эремәскә матур вәгазьдә!

Гади солдат!

           Синең вөҗдан аша

чыныгу алам кызган бәхәстә.

Сынау бара.

           Төрле караш белән

безгә бага бүген бар дөнья.

Синең вөҗдан,

           минем вөҗдан эше

сынау үтә кешелек алдында.