Читать книгу Wybierz szczęście - Sonja Lubomirsky - Страница 163

Depresja jest chorobą, a nie oznaką słabości twojego charakteru. Psycholodzy nazywają ją syndromem, to jest zestawem sygnałów i symptomów układających się w schemat. Te symptomy objawiają się u wielu z nas. Jedni mają tych symptomów niewiele, a inni sporo. Oto dziewięć klasycznych objawów depresji, z których pierwsze dwa w największym stopniu kwalifikują nas do grupy osób dotkniętych tą dolegliwością:

1 Smutny nastrój przez większość dnia: złe samopoczucie, niepokój, poczucie pustki, względnie, zamiast tych objawów, napięcie lub irytacja.

2 Zmniejszone zainteresowanie i ograniczona przyjemność z hobby i zachowań, które zwykle sprawiały nam radość (włącznie z seksem).

3 Nieuzasadnione poczucie winy; poczucie, że jest się bezwartościowym; bezsilność.

4 Brak entuzjazmu; zmęczenie przez większość czasu.

5 Trudności z koncentracją lub podejmowaniem decyzji; zaniki pamięci.

6 Trudności z zasypianiem: bezsenność, budzenie się nad ranem, zbyt dużo snu w ciągu doby.

7 Zaburzenia apetytu: jedzenie za dużo i przybieranie na wadze albo brak apetytu i tracenie na wadze.

8 Nadmierne pobudzenie albo brak aktywności.

9 Myślenie o śmierci, myśli samobójcze, próby samobójstwa.

Odróżniajmy kliniczną depresję od przejściowego pogorszenia nastroju. Objawy klinicznej depresji obejmują zmiany fizyczne i psychiczne - zmieniają się odczucia(np. „Czuję się wykończony”), myśli (np. „Jestem brzydki”) i fizjologia (np. „Nie mogę spać”). Rzecz jest o tyle bardziej skomplikowana, że istnieją różne typy depresji. Najczęściej spotykane to:

 Depresja duża. Występuje wiele symptomów depresyjnych i są one intensywne. Symptomy są widoczne jednorazowo lub regularnie. Objawy depresji przeszkadzają w pracy, utrudniają relacje z innymi ludźmi, zakłócają sen, źle wpływają na apetyt i nie pozwalają się cieszyć z działań, które wcześniej sprawiały radość.

 Dystymia (depresja nerwicowa, depresyjne zaburzenie osobowości, przewlekła depresja z lękiem). Mniej uciążliwy, ale bardziej chroniczny (przewlekły) rodzaj depresji. Symptomy nie są tak liczne, jak w depresji dużej, ale bardzo skutecznie utrudniają funkcjonowanie i odbierają dobre samopoczucie. W wyjątkowo pechowych przypadkach dystymia występuje łącznie z depresją dużą - taką sytuację badacze nazywają depresją podwójną.

 Depresja podprogowa (depresja subkliniczna). Symptomy depresji występują, ale nie są tak intensywne ani tak chroniczne, jak w przypadku depresji klinicznej, dużej czy dystymii. Jednak nie powinniśmy ignorować tego rodzaju depresji, ponieważ ona także pogarsza nastrój i zakłóca codzienne życie.

Niezależnie od tego, w której z tych kategorii się mieścisz, możesz odczuwać symptomy inne od tych przypisanych do poszczególnych typów depresji. Kobiety cierpiące na depresję mają, częściej od mężczyzn, symptomy takie jak przyrost wagi ciała, zwiększenie apetytu i wzrost zapotrzebowania na sen - są to tak zwane symptomy odwrotnie wegetatywne. Mężczyźni natomiast częściej mają symptomy wręcz przeciwne: nie czują się beznadziejnie i nie mają poczucia bezsilności, ale są podenerwowani i zniechęceni. Ponadto mniej więcej jedna osoba dorosła na dziesięć (to dotyczy tak mężczyzn, jak i kobiet) ma nastroje depresyjne powiązane z cyklem zmian pór roku, nasilające się w miesiącach zimowych. Mniej więcej jedna kobieta na dwadzieścia ma objawy depresyjne, które są silniejsze w tygodniach poprzedzających miesiączkowanie. Istnieje też depresja poporodowa, czyli okresowe zaburzenie u kobiet po wydaniu dziecka na świat. U ludzi starszych symptomy depresyjne często występują w połączeniu z ciężką chorobą lub utratą ukochanej osoby.

Jednak bez względu na rodzaj twojej depresji i stopień unikalności symptomów, wiedz, że możesz z tego wyjść. Co ciekawe, przeciętna osoba w depresji nie poszukuje leków ani innych terapii antydepresyjnych przez średnio dziewięć lat od wystąpienia pierwszych symptomów. Dlatego jeśli wiesz, że masz - albo miałeś - depresję, to jest bardzo możliwe, że nigdy nie zgłosiłeś się z tym do specjalisty. Gorąco cię zachęcam do niezwłocznego wybrania się z tym do odpowiedniej osoby, z kilku powodów.

Po pierwsze, depresja ma skutki uboczne. Jeśli cierpisz na depresję, to prawdopodobnie masz także jeden lub więcej innych problemów natury fizycznej lub emocjonalnej. Czy często bywasz zmartwiony i spięty? Czy masz irracjonalne, nieznośne obawy? Czy miałeś kiedyś atak paniki w sytuacji, w której czułeś, że możesz stracić życie? Czy dręczą cię koszmary senne albo wspomnienia przerażających zdarzeń? Czy masz zaburzenia apetytu albo kłopoty z paleniem, piciem lub narkotykami? To tylko niektóre z problemów towarzyszących depresji, które trzeba pokonać tak szybko, jak to tylko możliwe. Na szczęście istnieje wiele sprawdzonych leków antydepresyjnych, które zwalczają nie tylko depresję, ale też jej skutki uboczne.

Drugi powód, dla którego powinieneś leczyć depresję, jest taki, że depresja może zrobić w twoim życiu spustoszenie na długie lata. Jak wynika z badań, depresja zbiera żniwo nie mniejsze niż przewlekłe choroby fizyczne, takie jak cukrzyca, zapalenie stawów czy nadciśnienie. Przeciętny wiek, w jakim zaczyna się depresja, to około 25 lat. W związku z tym depresja może wywrzeć duży wpływ na to, jak poukłada się twoje dalsze życie: czy ukończysz szkołę, jaką wybierzesz ścieżkę kariery, czy zostaniesz rodzicem i czy zawrzesz udane małżeństwo. Tylko w Stanach Zjednoczonych niedomiar produktywności wywołany depresją kosztuje 33 miliardy dolarów, licząc w rocznych wynagrodzeniach.

Niektórzy twierdzą, że depresja jest „normalna”, czyli że smutek oraz poczucie nieprzystosowania do życia i beznadziejności nie świadczą o irracjonalnej postawie ani o chorobie. Są nawet tacy, którzy mówią, że z takich odczuć biorą się dobre rzeczy.Jest wtym ziarnko prawdy. Nasze złe nastroje podpadają pod to, co Freud nazwał zwykłym ludzkim nieszczęściem. Poza tym pesymizm bywa niekiedy cenny. Ludzie, którzy dostrzegają negatywną stronę różnych sytuacji, są bardziej wrażliwi na zagrożenia, więc respektują sygnały ostrzegawcze ignorowane przez optymistów. Jednak jeśli jesteś w depresji, to wiesz aż za dobrze, że to, czego doświadczasz, nie jest tylko pesymistycznym spojrzeniem na siebie i na świat. Jeśli masz depresję, czujesz dotkliwy ból i cierpisz. To ból, który nie słabnie, jest okropny i niezasłużony. To najważniejszy powód, dla którego depresję trzeba zwalczać.