Читать книгу Wybierz szczęście - Sonja Lubomirsky - Страница 168

Jak wcześniej wspomniałam, podstawą tej terapii jest kognitywna teoria depresji Aarona Becka. W tej terapii koncentrujemy się na myślach. Terapeuci kognitywno-behawioralni zakładają, że osoby podatne na depresję zbyt negatywnie postrzegają siebie, świat i przyszłość (znowu ta negatywna triada kognitywna). To zaburza myślenie. Czasami pacjent w depresji przychodzi do gabinetu terapeuty i mówi, że zawiódł, bo dzień wcześniej, kiedy syn organizował przyjęcie w ogródku, padał deszcz. Zadaniem terapeuty jest uświadomienie pacjentowi jego negatywnych myśli i skłonienie go do zastąpienia ich refleksjami bardziej pozytywnymi. W podanym przykładzie terapeuta mógłby rozmawiać z pacjentem o okolicznościach przyjęcia w ogródku tak długo, aż pacjent zdałby sobie sprawę ze swojej irracjonalności i nieuzasadnionego pesymizmu. Z sesji na sesję terapeuta mógłby dawać „zadania domowe”, które pomogłyby pacjentowi przyjąć instrukcje i wyjaśnienia specjalisty.

To była część kognitywna. Część behawioralna to uczenie pacjenta umiejętności, których może mu brakować, takich jak: rozwiązywanie problemów (np. terapeuta uczy docierać do istoty problemów w życiu i pomaga podsuwać rozwiązania, spośród których pacjent wybiera najlepsze), samokontrola (np. terapeuta uczy pacjenta wyznaczać tygodniowe cele, a potem monitorować dążenie do tych celów i wynagradzać się za sukcesy) i tak zwana aktywacja behawioralna (tj. terapeuta zachęca pacjenta do tego, żeby podejmował działania, zamiast unikać trudnych sytuacji). Główny cel terapii behawioralnej to zaangażowanie pacjenta w działania, które dają mu radość i poczucie, że w czymś się doskonali. Taka terapia wzmaga pozytywne emocje i pozwala pacjentowi zająć się czymś innym niż zamartwianie się i rozpamiętywanie złych wydarzeń. Jak wiemy, zamartwianie się złymi odczuciami i problemami może tylko i wyłącznie pogłębić depresję.

Terapia kognitywno-behawioralna trwa stosunkowo krótko; wymaga zwykle od czterech do czternastu sesji. Procedura jest dłuższa w tych przypadkach, gdzie pacjent ma długą historię dysfunkcyjnego myślenia. Terapia polega na tym, że pacjentom, którzy od długiego czasu przejawiają dysfunkcyjne przekonania, perswaduje się, że źródłem ich stresu są w dużej mierze właśnie te przekonania, a nie negatywne zdarzenia, których doświadczyli. Inaczej mówiąc, jeśli pół roku temu rozstałeś się z ukochaną osobą, to przyczyną depresji nie jest zakończenie związku, ale to, że wciąż to rozpamiętujesz.

Czy terapia kognitywno-behawioralna jest skuteczna? Krótka odpowiedź brzmi „tak”. To jedna z najlepiej przetestowanych terapii antydepresyjnych, jakie istnieją. Udowodniono, że jest tak samo albo bardziej skuteczna niż inne rodzaje psychoterapii i daje skutki porównywalne z rezultatami medytacji. Co więcej, osoby wyleczone z depresji dzięki terapii kognitywno-behawioralnej (tj. leczone tą metodą aż do czasu cofnięcia się depresji) rzadziej miewają nawroty choroby.